بررسی نوسانات تقاضای خدمات ویزیت پزشکان طرف قرارداد با سازمان تأمین اجتماعی) ۸۷-۱۳۷۷(

سابقه و هدف: بررسی بهره مندی از خدمات ویزیت پزشکان، به عنوان درون مایه های اصلی و نقطه آغازین ارائه خدمات درمانی یکی از ضرورتهاست. هدف از این مطالعه بررسی نوسانات تقاضای مربوط به خدمات ویزیت پزشک عمومی و متخصص طرف قرارداد در جمعیت تحت پوشش سازمان تأمین اجتماعی، با توجه به تعرفه ها، دسترسی و میزان مشارکت از جیب بیماران می باشد. مواد و روشها: پژوهش توصیفی حاضر بر مبنای آمار و اطلاعات سری زمانی مؤسسات طرف قرارداد سازمان تأمین اجتماعی در سراسر کشور انجام شده است. پس از تجمیع اطلاعات، ابتدا به بررسی بازار خدمات پزشک عمومی و متخصص از منظر عرضه و تقاضا با اعمال دو تعرفه خصوصی و دولتی پرداخته شد. پس از آن تأثیر میزان پرداخت از جیب بیمار out of pocket (oop)و دسترسی در میزان بهره مندی مورد تحلیل و بررسی قرار گرفت. یافته ها: طی سالهای 87-1377، درصد پرداخت از جیب بیماران در مراکز طرف قرارداد خصوصی، به ترتیب برای پزشک عمومی از 30 به 67% و برای پزشک متخصص از 30 به 75% رسیده است. متوسط مراجعه هر نفر به پزشک عمومی طرف قرارداد با روند کاهشی از 13/1 مراجعه در سال 1377 به 88/0 مراجعه در سال 1387 کاهش یافته است؛ در مقابل متوسط مراجعه به پزشک متخصص طرف قرارداد از 65/0 مراجعه به 76/0 مراجعه افزایش یافته است. نتیجه گیری: به نظر می رسد کاهش متوسط مراجعه به پزشک عمومی طرف قرارداد، ناشی از افزایش پرداخت از جیب بیمار در مؤسسات طرف قرارداد و نهایتاً تأمین این خدمت از طریق ارائه کنندگان ارزانتر می باشد. اما از آنجایی که کشش ناپذیری ویزیت پزشک متخصص از پزشک عمومی به مراتب بیشتر بوده و جانشین مناسب و کاملی برای خدمات متخصصین وجود ندارد، با وجود افزایش پرداخت از جیب، بیماران ناگزیر از مراجعه و دریافت خدمات از متخصصین طرف قرارداد بوده اند.